Quen thuộc là điều người ta sẽ nghĩ đ??n đ???u tiên khi nhắc tới tên hai đại diện của bóng đá châu lục đen, bởi cả hai đều sở hữu kỷ lục về số lần vô địch giải đấu đấu lớn nhất bóng đá châu Phi. Nếu như Cameroon đã từng bốn lần đăng quang CAN Cup thì Ai Cập lại đang hướng đến mục tiêu lần thứ tám bước lên bục cao nhất. Cả hai cũng không lạ gì nhau bởi đã chạm trán khá nhiều lần trong các giải đấu lớn của châu lục và thế giới.
Tuy là hai đội bóng giàu thành tích bậc nhất lịch sử 60 năm của CAN, việc Cameroon và Ai Cập lọt vào tới trận chung kết lại khiến các chuyên gia và người hâm mộ bất ngờ. Trước giờ khai cuộc CAN 2017, cả hai không được đánh giá cao bằng những ứng cử viên cho chức vô địch như Algeria, Senegal và đương kim vô địch Bờ Biển Ngà. Ai Cập được nhắc đến không gì nhiều hơn ngoài khái niệm “ngựa ô” trong lần xuất hiện đầu tiên của họ tại giải đấu kể từ năm 2010. Trong khi đó, Cameroon mang đến Gabon một đội hình gần như là yếu nhất trong những năm gần đây.
Ngay cả những fan hâm mộ Cameroon lạc quan nhất cũng khó có thể tự tin về khả năng tiến xa của đội nhà ở CAN 2017 sau những trục trặc về đội hình ngay trước thềm giải đấu khởi tranh bởi nhiều cầu thủ trụ cột đã từ chối lên tuyển. Bên cạnh đó, cũng đã 15 năm kể từ lần gần nhất Cameroon giành cúp vô địch vào năm 2002.
Trong vòng một năm qua, huấn luyện viên Hugo Broos đã “thay máu” gần như toàn bộ đội hình của Cameroon. Nhưng với 14 trong tổng số 23 cầu thủ lần đầu tiên được góp mặt ở một kỳ CAN Cup, đội hình không nhiều ngôi sao nhưng tràn đầy sức trẻ, sự tự tin và nhiệt huyết của ông thầy người Bỉ đã vượt qua vòng loại ở bảng đấu mà có cả sự góp mặt của đội chủ nhà.
Tiếp đó, tuy phải cần đến loạt luân lưu may rủi mới hạ được đối thủ Senegal được đánh giá cao hơn ở tứ kết, Sư tử bất khuất tiếp tục chơi trên chân Ghana ở trận bán kết, đội cũng đã bốn lần đăng quang CAN Cup. Hai bàn thắng ở nửa cuối hiệp hai do công của Michael Ngadeu và Christian Bassogog đã giúp Cameroon lần đầu tiên hiên ngang bước vào chung kết kể từ năm 2008.
Trong khi đó, chặng đường đến với trận đấu cuối cùng của Ai Cập cũng có nhiều điểm tương đồng với Cameroon. Các Pharaoh đã giành được ba chức vô địch CAN Cup liên tiếp vào các năm 2006, 2008 và 2010 nhưng đã vắng mặt trong ba kỳ tiếp sau đó do những bi??n đ???ng trong nước, trước khi “hồi sinh” dưới thời của HLV Hector Cuper.
Giống như HLV Broos, vị thuyền trưởng người Argentina của Ai Cập cũng có trong tay một đội hình trẻ, mặc dù vẫn giữ lại tới bốn cầu thủ đã từng lên ngôi vô địch trong năm 2010 là El Hadary, Ahmed Fathy, Mohamed Abdel-Shafi và c???u thủ chạy cánh của Hull City Ahmed Elmohamady.
Không phải lối đá tấn công hoa mỹ, thành công của Ai Cập dưới thời Cuper được xây dựng xung quanh một nền tảng phòng ngự vững chắc và kết quả là hàng thủ của đội bóng đến từ xứ sở của kim tự tháp mới chỉ để thủng lưới có một lần cho đến nay, bên cạnh việc khai thác tối đa tài năng của tiền đạo ngôi sao hiện đang khoác áo AS Roma Mohamed Salah ở hàng tấn công.
Ở vòng đấu bảng cho đến tứ kết, Ai Cập đã chứng tỏ bãn lĩnh thi đấu vững vàng và sự chắc chắn của mình qua những trận thắng cùng với tỷ số sít sao 1-0 trước Uganda, Ghana và Ma-rốc ở tứ kết. Cho đến trận bán kết với Burkina Faso, Ai Cập mới để lọt lưới bàn đầu tiên tại giải đấu. Ở trận này, thủ thành kỳ cựu 44 tuổi El Hadary đã trở thành người hùng khi cản phá thành công hai pha sút 11m của đối thủ, giúp Các Pharaoh vượt qua Burkina Faso với tỉ số 4-3 (hòa 1-1 sau 120 phút).
Trận chung kết tại sân vận động l'Amitie ở thủ đô của Gabon sắp tới cũng là trận đấu tái hiện chung kết CAN 1986 giữa Cameroon và Ai Cập diễn ra ở Cairo, nơi đã chứng ki??n đ???i chủ nhà Ai Cập giành chiến thắng trên chấm phạt đền sau khi hai đội hòa không bàn thắng trong thời gian thi đấu chính thức. Trong lần gặp lại ở chung kết CAN 2008 tại Thủ đô Accra của Ghana, Ai Cập tiếp tục khuất phục những chú Sư tử Cameroon với bàn thắng duy nhất của Mohamed Aboutrika.
Ai Cập cũng đang sở hữu một kỷ lục đáng gờm khi mới chỉ để thua duy nhất một lần trong tám trận chung kết CAN Cup, hơn nữa lại có một ngày nghỉ ngơi nhiều hơn Cameroon sau vòng bán kết. Dẫu vậy, Cameroon vẫn có chút lợi thế khi sẽ có đầy đủ binh hùng tướng mạnh để bước vào trận chung kết, trong khi HLV Cuper bên phía Ai Cập vẫn đang đau đầu vì chấn thương của tiền vệ Mohamed Elneny, bên cạnh việc phải tìm phương án thay thế cho tiền đạo Marwan Mohsen bị chấn thương và Mahmoud Kahraba dính án treo giò.